Boek
Met welke stijl bestuur je een team of een organisatie? Lenin zei:”vertrouwen is goed, maar control(e) is beter. In het boek Veldgids Vertrouwen wordt die tegenstelling tussen vertrouwen en control ontmaskerd: die blijkt vals te zijn.
Er zijn meer smaken dan vertrouwen óf control. Vertrouwen én control is ook een optie. Of: geen enkel vertrouwen, geen enkele control – onder sommige omstandigheden is dat een uitstekende besturingsstrategie. Van alle mogelijkheden worden de karakteristieken uitgewerkt. De auteurs omarmen vertrouwen, maar er wordt een een pleidooi gehouden voor gezond wantrouwen.
Vertrouwen en control zijn geen tegenstellingen
Het lijkt alsof we voor een keuze staan: vertrouwen of control. De “high trust society” versus de control-maatschappij. Of op een andere schaal: de Rijnlandse organiseerstijl, gebaseerd op vertrouwen, versus de Angelsaksische, gebaseerd op control en competitie. Of op nog kleinere schaal: ons team vertrouwen, of met control er stevig grip op houden?
In deze veldgids worden control en vertrouwen van elkaar losgekoppeld. Het gaat hier om een schijntegenstelling, een paradox. Control is niet het tegenovergestelde van vertrouwen. Als je iemand niet vertrouwt, heb je dan automatisch grip op de zaak? Nee toch! En als je niet hebt geïnvesteerd in control, vertrouw je dan iedereen? Dat is geen automatisme. Tegenover ‘control’ staat dus niet ‘vertrouwen’, maar gewoon ‘geen control’. Tegenover ‘vertrouwen’ staat niet ‘control’, maar gewoon: ‘geen vertrouwen’.
Vier stijlen in werken met vertrouwen en control
Als vertrouwen en control geen tegenstellingen zijn, ontstaan er meer mogelijkheden. We zetten twee assen uit: een van laag control naar hoog control, en een as die beweegt van laag vertrouwen naar hoog vertrouwen. Zo ontstaan er vier combinaties, vier opties om de dingen te organiseren. De opties worden in termen van landschappen geduid:
- laag control, laag vertrouwen: de rivierdelta (je weet niet wat er gaat gebeuren en er zijn geen kaders – wel een omgeving waar veel gebeurt)
- laag control, hoog vertrouwen: de steile berg (je moet veel kunnen improviseren, maar wel op je spullen en mede bergbeklimmers kunnen vertrouwen)
- hoog control, hoog vertrouwen: de vallei (lekker overzichtelijk, comfortabel – maar de storm kan zomaar opsteken)
- hoog control, laag vertrouwen: de hoogvlakte (de zon schijnt overal, heel overzichtelijk en stabiel, je ziet ieder grassprietje maar snelle verandering is onmogelijk).
Elk van de vier stijlen van opereren kan effectief zijn. Ze zeggen iets over hoe je als individu in een team kunt opereren. Hoe teams in een organisatie functioneren en hoe organisaties in de markt staan.
Verder lezen
Op mijn blog staan meer posts over control en vertrouwen:
https://www.angelariddering.nl/verantwoording-en-control-volgens-de-bedoeling-hoe-dan/
https://www.angelariddering.nl/projectmatig-werken-instrument-voor-vertrouwen-of-control/
https://www.angelariddering.nl/wie-let-op-wie-hoe-gaan-we-om-met-toezicht-en-control-in-de-zorg/
https://www.angelariddering.nl/is-het-eigenlijk-wel-verstandig-om-de-overheid-te-vertrouwen/